Microbioom verkend op het Wetenschapspark

Prof. Sarah Lebeer 

Microbiologe en bio-ingenieur UAntwerpen

Aan de UAntwerpen verzamelden zich recent een aantal microbioomonderzoekers in het Excellentiecentrum Microbial Systems Technology om het enorme potentieel van microben en microbiële processen samen te bestuderen en te ontwikkelen tot toepassingen. Een belangrijke medische insteek is alvast de zoektocht naar alternatieven voor antibiotica.
De Wereldgezondheidsorganisatie voorspelt namelijk dat, als we niets veranderen aan ons massale antibioticagebruik, er in 2050 meer mensen zullen sterven aan antibioticaresistente bacteriën en zogenaamde ziekenhuisbacteriën dan aan kanker. Dit is een enorme gezondheidscrisis die op ons afkomt en waarvoor we volop antwoorden aan het zoeken zijn. Aan de UAntwerpen onderzoeken we vooral het microbioom van de bovenste luchtwegen, van neus, oren en mondholte, en het vaginale microbioom. We bestuderen welke veranderingen en verschuivingen plaatsvinden in de samenstelling van het microbioom door ziektes en infecties. Daarnaast ontwikkelen we in samenwerking met partners ook nieuwe therapieën. Onze ambitie is om met behulp van microbioomtoepassingen betere diagnoses te stellen en duurzaam werkende medicijnen te ontwikkelen.

Tom Verlinden

Managing director YUN Probiotherapy

YUN gelooft dat de bacterie een andere plaats in ons bewustzijn en in onze maatschappij moet krijgen. De negatieve bijklank die lang rond bacteriën heeft bestaan, moet in bepaalde gevallen juist omgebogen worden naar een heel positief karakter. Met die overtuiging hebben we een aantal producten in de markt gezet die bewijzen dat dát de goede toekomstfilosofie is. In plaats van slechte bacteriën af te doden met antibiotica en antibacteriële verzorgingsproducten, brengen we met onze ‘probiotherapie’ heel veel goede bacteriën aan. Als eerste in de wereld zijn we erin geslaagd om levende bacteriën stabiel te krijgen in crèmes en sprays. Zo konden we al een zeer werkzame alternatieve therapie commercialiseren tegen o.a. acne en voetschimmel. Nu zijn we in samenwerking met UAntwerpen bezig met de ontwikkeling van een probioticaspray – een antiviraalmiddel – tegen covid.

Dr. ir. Filip Willocx

Managing partner BioOrg

Elk jaar overlijden duizenden Vlamingen vroegtijdig door het inademen van fijn stof en andere schadelijke luchtdeeltjes. Vanuit de overheid ligt de focus op vervuiling van de

buitenomgeving, maar de luchtkwaliteit in onze gebouwen is zelfs nog problematischer. Met BioOrg zijn we gaan bestuderen hoe we binnenshuis aan actieve luchtzuivering

konden doen, gebruik makend van de dagdagelijkse schoonmaak. Klassiek gebeurt die met geconcentreerde chemicaliën en detergenten. W􀇹 hebben gezocht naar een natuurlijk

en veilig alternatief. In een vernevelbare schoonmaakoplossing plaatsten we een microbioom van elf verschillende Bacillus-stammen: gezonde organismen die niet alleen de lucht zuiveren en het fijnstof reduceren met 50%, maar ook de schoonmaak faciliteren. Zo onderhouden we met BioOrg vandaag al meer dan 2 miljoen m² in gebouwen, met klanten als de Vlaamse Overheid, KBC en Colruyt.

Het Wetenschapspark huisvest vandaag heel wat spin-offs, niet alleen van de Universiteit Antwerpen, maar ook van andere Vlaamse kennisinstellingen. Een inspirerende biotoop

creëren, is dan ook één van onze kerndoelstellingen. Meer en meer zetten we in op netwerkopbouw binnen specifieke niches, met steun van de provincie Antwerpen. Zo hebben we mee onze schouders gezet onder het ecosysteem eu.reca, dat focust op de menselijke long. Ondernemers, onderzoekers en artsen-specialisten ontmoeten elkaar om kennis te delen en samen te innoveren. Rond luchtkwaliteit werken we bijvoorbeeld samen met VITO en UAntwerpen. Ook het microbioom is een veelbelovende niche. We zijn bijzonder trots op het baanbrekend onderzoek dat de groep rond professor Lebeer verricht op dit vlak, maar ook op bedrijven als YUN en BioOrg die hierrond waardevolle producten in de markt zetten. Vanop het park willen we ertoe bijdragen dat veelbelovend onderzoek de weg vindt naar effectieve producten; dat ondernemingen een relevant netwerk vinden en kunnen

uitreiken naar onderzoekers. Ten slotte willen we bewerkstelligen dat ondernemers onderling connecteren, zodat ze gezamenlijk de boodschap kunnen uitdragen dat

bacteriën ook positief kunnen bijdragen aan onze gezondheid.